افراد موتورسوار در حین موتورسواری مشکلات زیادی را تجربه خواهند کرد. یکی از مشکلاتی که برخی از افراد با آن مواجه می‌شوند، قفل شدن چرخ موتورسیکلت در حین حرکت است. قفل شدن چرخ موتورسیکلت یکی از عوامل حادثه آفرین بوده و ممکن است برای فرد موتورسوار سانحه ایجاد کند. از آنجا که این مسئله از اهمیت زیادی برخوردار است، در ادامه به قفل کردن چرخ موتورسیکلت و علل و راهکارهای آن خواهیم پرداخت.

آشنایی با ساختار موتورسیکلت

موتورسیکلت همچون هر وسیله نقلیه دیگری از اجزای اصلی خاصی ساخته می‌شود. این قطعات همگی به یکدیگر مرتبط بوده و باعث حرکت موتورسیکلت می‌شوند. در اینجا به بررسی چند مورد از مهمترین اجزای موتورسیکلت می‌پردازیم.

  • موتور (انجین)

انجین قطعه مهمی در موتورسیکلت بوده و وظیفه کنترل موتور را بر عهده دارد. تمام فرایندهای انتقال و کار اجزا توسط این قطعه کنترل می‌شوند. انجین موتورسیکلت‌ها از نظر حجم سیلندر با هم تفاوت داشته و همین امر سبب تمایز میان قدرتشان با یکدیگر می‌شود.

  • سیلندر

سیلندر قطعه‌ای استوانه‌ای شکل در موتور است که از دو سمت باز می‌باشد و درون آن قطعه‌ای به نام پیستون جای می‌گیرد. تعداد سیلندر نیز در موتورسیکلت‌ها متفاوت بوده و از تعداد 1 تا 6 متغیر است. هرچقدر تعداد سیلندرها بیشتر باشد، قدرت موتور هم بیشتر خواهد بود.

  • پیستون

همانطور که در بالا اشاره شد، پیستون قطعه‌ای است که درون سیلندر جای می‌گیرد و عمل رفت و برگشت را درون سیلندر انجام می‌دهد. پیستون منجر به تراکم مخلوط سوخت و هوا شده و باعث ایجاد فرایند احتراق در موتور می‌شود.

  • تایرها و چرخ‌های موتورسیکلت

لاستیک‌های موتورسیکلت در اندازه‌های متفاوتی وجود دارند که بسته به نوع سواری و خود موتورسیکلت باید اندازه مناسبی از آنها را تهیه کرد. در صورتی که قصد سوار شدن موتور در خارج از جاده را داشته باشید، باید لاستیکی را تهیه کنید که کشش مناسب برای قرارگیری بر روی ماسه و زمین را داشته باشد. لاستیک‌های به اصطلاح خیابانی و دوگانه اسپرت نیز از انواع لاستیک‌هایی هستند که می‌توانید بسته به سواری خود برای موتورسیکلتتان تهیه کنید.

  • سیستم ترمز

اغلب موتورسیکلت‌ها از ترمز جداگانه برای چرخ جلو و چرخ عقب برخوردار هستند. در چرخ جلو به قدرت بهتر و بیشتری نیاز است و برای همین اکثر ترمزهای دوتایی یا بزرگ، بر روی چرخ‌ جلویی موتورسیکلت قرار می‌گیرند. سیستم ترمز موتورسیکلت به دو نوع دیسکی و کاسه‌ای تقسیم می‌شود. ترمز دیسکی به دلیل توانایی ترمزگیری بالا، برای بیشتر موتورها بخصوص موتورهای بزرگ استفاده می‌شود. ترمز کاسه‌ای قبل از ترمز دیسکی به کار برده میشده و امروزه بیشتر برای ترمز چرخ عقب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قفل شدن چرخ عقب موتورسیکلت

 

cause-of-licking-motorcycle-wheels

 

برای پی بردن به علت قفل شدن چرخ موتورسیکلت باید با مکانیزم حرکتی چرخ آشنا بود. به طور کل عملکرد چرخ آزاد موتورسیکلت به این گونه است که باعث حرکت در یک راستا می‌شود. زمانی که به هر نحوی چرخ قفل شود، نیروی اصطکاک مستقل از راستای قرارگیری چرخ به طور کامل باعث متوقف شدن حرکت آن خواهد شد. یعنی زمانی که چرخ عقب موتورسیکلت قفل شود، نیروی اصطکاک رو به عقب وارد شده و از لیز خوردن چرخ به اطراف جلوگیری نخواهد کرد. همین امر سبب می‌شود تا تعادل موتورسیکلت بهم خورده و موتور به زمین بخورد. قفل شدن چرخ عقب و چرخ جلوی موتورسیکلت با هم شباهت داشته و تفاوت آنها در پایداری بیشتر چرخ عقب نسبت به جلو (در حد 1 ثانیه) است. تفاوت دیگر در این است که قفل شدن چرخ عقب خطر کمتری نسبت به چرخ جلو دارد. دلیل آن هم این است که زمانی که ترمز را می‌گیرید، چرخ عقب موتور را به سمت عقب کشیده و چرخ جلو آن را به سمت جلو هل خواهد داد. با توجه به قانون فیزیک، پایداری سیستم‌هایی که در حال کشیدن هستند از سیستم‌هایی که در حال هل دادن هستند بیشتر می‌باشد.

علت قفل کردن چرخ موتورسیکلت چیست

از عللی که باعث قفل شدن چرخ موتورسیکلت می‌شود، ترمز و نحوه ترمزگیری است. در درجه اول باید نسبت به سلامت ترمز چرخ‌های جلو و عقب موتورسیکلت اطمینان حاصل کنید. در صورتی که ترمزها مشکلی نداشته باشند، باید نحوه ترمزگیری درست را بیاموزید. ترمزگیری از مهمترین کارهایی است که باید به آن توجه داشته و همواره نکات کلیدی آن را به خاطر داشته باشید. زیرا در صورتی که ترمزگیری به خوبی انجام نشود، باعث بروز خطرات زیادی برای راکب و موتور خواهد شد. زمانی که موتور در حال لیز خوردن باشد می‌توانید با توجه به یک سری نکات از این حادثه جلوگیری کنید. در زمان لیز خوردن باید بلافاصله ترمز را رها کرده و سپس آن را با فشار کمتری نسبت به قبل بگیرید. با انجام این کار خواهید دید که از لیز خوردن و واژگونی موتور جلوگیری خواهد شد. هر چند که این کار در شرایط خود کار سختی است؛ اما اگر بتوانید بر روی آن کنترل پیدا کنید، دیگر شاهد لیزخوردگی و عواقب پس از آن نخواهید بود.

متاسفانه بسیاری از آمار مرگ و میر موتورسواران به دلیل نحوه غلط ترمزگیری است. زمانی که موتورسوار با سرعت زیادی در حرکت است و مانعی سر راهش به وجود می‌آید، باید بتواند با استفاده از اصول درست ترمزگیری از انحراف موتور جلوگیری کند. بهترین واکنش در این شرایط استفاده همزمان از هر دو ترمز موتورسیکلت است. با این کار سرعت موتور به نصف رسیده و از شدت تصادف و آسیب آن کاسته خواهد شد. برای همین است که نحوه ترمزگیری بسیار مهم است و موتورسوار باید حتما نسبت به آن توجه داشته باشد. با رعایت کردن اصول صحیح ترمزگیری، از قفل شدن چرخ‌های موتورسیکلت تا حد زیادی رهایی پیدا خواهید کرد.

بررسی علل مرتبط دیگر در قفل شدن چرخ موتورسیکلت

یکی دیگر از عواملی که در قفل شدن چرخ موتورسیکلت موثر است، سنگینی بیش از حد موتور است. حتما تا به حال شاهد بارگیری بیش از حد با موتورسیکلت بوده‌اید. بارگیری زیاد برای موتورسیکلت ضرر داشته و سبب بروز مشکلاتی برای آن خواهد شد. برای همین افراد باید از حمل وسایل زیاد و سنگین با موتورسیکلت خودداری کنند و مانع از آسیب به آن شوند. علاوه بر این عوامل دیگری نیز مانند گیر کردن پدال ترمز و یا مشکل داشتن سیلندرهای ترمز روی چرخ‌ها می‌تواند باعث قفل شدن ترمز و چرخ موتورسیکلت شود.

نحوه درست ترمزگیری در شرایط مختلف جاده‌ای و جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها

 

cause-of-licking-motorcycle-wheels

 

همانطور که گفتیم ترمزگیری از اصول مهم در موتورسواری بوده و باید به آن توجه زیادی شود. فرد موتورسوار باید نسبت به ترمزگیری در جاده و یا خیابان تبحر زیادی داشته باشد و بتواند به خوبی از پس آن برآید. در اینجا به چند روش و نکته مهم در رابطه با نحوه ترمزگیری در شرایط مختلف جاده‌ای اشاره خواهیم کرد.

  • اگر جاده لغزنده بود، باید خیلی زودتر نسبت به شرایط عادی اقدام به ترمزگیری کنید. لغزنده و خیس بودن جاده سبب می‌شود که موتورسیکلت چسبندگی خود را به سطح زمین از دست داده و خیلی زود دچار انحراف شود. برای همین بهتر است در شرایط جوی نامناسب، با توجه کامل رانندگی کرده و نسبت به گرفتن ترمز زود هنگام هوشیار باشید.
  • برای ترمزگیری بهتر می‌توانید از هر دو ترمز برای توقف کامل استفاده کنید. برای این کار باید هر دو ترمز را به طور یکنواخت فشار داده تا موتور به خوبی متوقف شود.

جمع بندی

همانطور که اشاره کردیم یکی از مشکلاتی که موتورسواران ممکن است در حین موتورسواری با آن مواجه شوند، قفل شدن چرخ موتورسیکلت است. قفل کردن چرخ موتورسیکلت از عوامل حادثه آفرین بوده و باعث ایجاد حادثه برای فرد موتورسوار خواهد شد. برای همین بهتر است با بررسی عواملی از دلایل قفل کردن چرخ موتورسیکلت (motorcycle front wheel to shake) آگاه شده و از بروز آن جلوگیری کرد. یکی از عواملی که در این زمینه تاثیر دارد، ترمز موتورسیکلت و نحوه ترمزگیری است. فرد موتورسوار باید از سلامت ترمزها آگاهی داشته و بتواند به خوبی از پس ترمزگیری برآید. علائم دیگری نیز مانند حمل بار زیاد و یا مشکل داشتن سیلندرهای ترمز ممکن است سبب بروز قفل شدن چرخ‌های موتورسیکلت شوند. پس با توجه به این نکات سعی کنید از قفل کردن چرخ‌ها جلوگیری کرده و یک موتورسواری امن را تجربه نمایید.