چرا سایز لاستیک موتورسیکلت متفاوت است؟
تایر و لاستیک موتورسیکلت، یکی از اجزا و لوازم بسیار مهم موتورسیکلت به شمار میرود. انتخاب صحیح لاستیک بسیار مهم است و بر روند موتورسواری تاثیر زیادی میگذارد. برای همین از میان لاستیکهای موجود در بازار، باید بهترین برند لاستیک موتورسیکلت را پیدا کرده و آن را در سایز مناسب خریداری کرد. انتخاب تایر مناسب برای موتورسیکلت اهمیت زیادی دارد و سبب رانندگی بهتر و بیخطرتری برای موتورسوار میشود. نکتهی دیگری که در رابطه با لاستیک و تایر وجود دارد این است که سایز لاستیکها با هم تفاوت دارد و در یک موتورسیکلت اندازه تایر عقب با جلو با هم متفاوت است. اما دلیل متفاوت بودن سایز لاستیک موتورسیکلت در چیست و چرا باید هنگام خرید لاستیک به سایز آن توجه شود؟ در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
چرا لاستیک موتورسیکلت اهمیت زیادی دارد؟
لاستیک بخشی از موتورسیکلت است که همواره با زمین در ارتباط است و میان آنها اصطکاک زیادی وجود دارد. برای همین باید لاستیک را از بهترین برندهای موجود در بازار انتخاب کرده تا کیفیت و سلامتی آن تضمین شود. بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که لاستیک موتورسیکلت به طور مستقیم با کیفیت و نحوه رانندگی موتورسوار سروکار دارد. در واقع اگر لاستیک از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و یا در سایز مناسبی تهیه نشود، رانندگی با موتورسیکلت با مشکل روبرو میشود. در حال حاضر با وجود فناوریهای جدید، تنها درصد ناچیزی از وزن موتورسیکلت و راکبان بر روی خود لاستیک منتقل شده و بقیه را باد لاستیک تحمل مینماید. برای همین اگر این توازن به هم بخورد، بر روی کیفیت رانندگی و همچنین سلامت موتورسوار تاثیر بدی میگذارد. بنابراین خرید لاستیک موتورسیکلت در بهترین کیفیت و مناسبترین اندازه، مسئله بسیار مهمی است و باید همواره مورد توجه موتورسواران قرار بگیرد.
اعداد روی لاستیک موتورسیکلت نشاندهنده چیست؟
اگر یک تایر را از نزدیک مشاهده کرده باشید، حتما با اعداد و ارقامی بر روی آن مواجه شدهاید. یکی از این اعداد، مربوط به تاریخ انقضای لاستیک است. لاستیکها همچون هر وسیله دیگری از تاریخ مصرف برخوردار هستند و زمانی که به این تاریخ برسند، کارایی اولیه خود را از دست میدهند. البته برخی از لاستیکها زودتر از زمان درج شده دچار عدم کارایی میشوند؛ چرا که نحوه موتورسواری و رانندگی با موتورسیکلت بر روی سلامتی و عملکرد لاستیکها اثرگذار است. تاریخ انقضای لاستیک موتورسیکلت، به صورت یک عدد چهار رقمی بر روی آن درج شده است. پیدا کردن این تاریخ کار سختی نیست. اگر به بدنه لاستیک دقت کنید، یک عدد 4 رقمی را مشاهده میکنید که نشانگر تاریخ انقضا بر اساس هفته و سال میلادی آن است. حال اگر با یک لاستیک تاریخ گذشته، همچنان به موتورسواری بپردازید چه اتفاقی میافتد؟ در این شرایط احتمال ترکیدن لاستیک و بروز حوادثی چون تصادف بسیار بالا میرود. بنابراین باید به تاریخ و ارقام درج شده بر روی لاستیک موتورسیکلت توجه نمایید و آن را در نظر داشته باشید.
اندازه لاستیک بر اساس اعداد و ارقام روی آن
زمانی که برای خرید لاستیک موتورسیکلت به یک مغازه مراجعه میکنید، فروشنده از شما راجع به اندازه و سایز تایر موتورسیکلت سوال میپرسد. در این زمان شما باید اعداد و ارقامی که بر روی لاستیک قدیمی خود دیدهاید را به فروشنده اعلام کنید. اما این شمارهها چه معنایی دارند؟
اندازه تایر موتورسیکلت به صورت چند عدد و معمولا با یک حرف نشان داده میشود. برای مثال فرض میکنیم بر روی تایر اعداد 160/60/17 بر روی لاستیک درج شده باشد. در این شرایط عدد 160 بیانگر پهنای لاستیک بر حسب میلیمتر، عدد 60 بیانگر نسبت ارتفاع دیواره لاستیک به پهنای آن بر حسب درصد و عدد 17 نشانگر قطر رینگ بر حسب اینچ است. حال اگر در این میان با حرف R نیز مواجه شوید، باید بدانید که این حرف نشاندهنده رادیال بودن تایر میباشد. بنابراین اطلاع از این اعداد در زمان خرید لاستیک موتورسیکلت بسیار مهم است و باید به طور دقیق به فروشنده اعلام شود.
چرا لاستیکهای موتورسیکلت اندازه متفاوتی با هم دارند؟
اگر به لاستیک عقب و جلوی موتورسیکلت به خوبی دقت کنید، متوجه اختلاف اندازه و سایز آن میشوید. لاستیکهای موتورسیکلت با هم تفاوت دارند. لاستیک جلوی آن بلندتر و باریکتر و لاستیک عقب آن پهنتر و کوتاهتر است. برخی تصور دارند که این تفاوت به خاطر زیبایی ظاهری موتورسیکلت است. اما این گونه نبوده و دلایل علمی برای این اختلاف اندازه وجود دارد. در واقع بلند بودن و باریک بودن لاستیک جلو به خاطر این است که به حرکت و فرمان موتورسیکلت کمک شود. همچنین پهن بودن و کوتاهتر بودن لاستیک عقب به این خاطر است که به کشش و کنترل موتورسیکلت کمک شود تا قدرت به خوبی از آنجا منتقل شود. البته در این میان استثناهایی هم وجود دارد و مشاهده میشود که برخی از موتورها دارای لاستیک جلوی کوچکتر و لاستیک عقب بزرگتر هستند. اما به طور کلی اکثر موتورسیکلتها از تایر جلوی بزرگتری نسبت به تایر عقب برخوردار هستند.
دلیل اختلاف تایر جلو و عقب موتورسیکلت
همانطور که گفته شد، لاستیک جلوی موتورسیکلت نسبت به لاستیک عقب بلندتر است. از آنجایی که وظیفه اصلی چرخ جلو ضربه زدن و هدایت موتورسیکلت است، وجود لاستیک بلندتر و باریکتر به این کار کمک زیادی میکند. در واقع هر چقدر لاستیک جلو باریکتر باشد، حساسیت موتورسیکلت نسبت به چرخش بیشتر میشود. قطر بیشتر و بزرگ بودن لاستیک جلو، باعث مدیریت بهتر ضربه میشود. اندازه بزرگ لاستیک باعث میشود تا موتورسوار بتواند به ثبات بیشتری در مسیرهای ناهموار برسد و بتواند به خوبی موتورسیکلت را کنترل و محافظت نماید.
از طرفی کوچک بودن چرخهای عقب موتورسیکلت، دلایل خاص خود را دارد. چرخ عقب نسبت به چرخ جلو کوچکتر است؛ این یعنی از قطر کمتری نسبت به آن برخوردار است و نسبت به آن پهنتر است. نیرویی که انجین موتورسیکلت تولید میکند، به لاستیک عقب موتور منتقل شده و سبب حرکت موتورسیکلت میشود. حال هر چقدر لاستیک عقب پهنترباشد، سطح بیشتری در تماس با جاده وجود داشته و کشش بیشتری توسط آن صورت میگیرد. از طرفی بیشتر وزن موتورسیکلت بر روی لاستیک عقب آن منتقل میشود. برای همین است که چرخ پهنتر به ایجاد ثبات و حفظ وزن کمک زیادی میکند.
یکسان بودن سایز لاستیک موتورسیکلت چه عواقبی دارد؟
برخی موتورسواران همواره به دنبال تغییر در ظاهر موتورسیکلت خود هستند و سعی میکنند این تغییرات را بر روی چرخهای موتور نیز اعمال کنند. اگر تغییرات شامل رنگآمیزی رینگها یا گرفتن تایرها با ظاهر متفاوت باشد، اشکالی ندارد. اما اگر برای ایجاد تغییر در ظاهر موتورسیکلت به سراغ استفاده از لاستیک با سایز یکسان باشید، باید بدانید که عواقب خوبی در انتظارتان نخواهد بود. برخی موتورسواران اقدام به استفاده از لاستیک با سایز یکسان برای جلو و عقب کرده و یا لاستیک جلو و عقب را با هم عوض مینمایند. اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، باید بدانید که این کار عمل صحیحی نبوده و باعث ایجاد مشکلاتی برایتان میشود. خرید لاستیک با سایز متفاوت، باعث میشود تا موتورسیکلت خیلی زود دچار خرابی گردد. استفاده از چرخهای بزرگتر از سایز معمول برای موتورسیکلت، سبب میشود تا روی قاب و سیمکشی ساییده شوند و خطراتی را برای موتور و راکبان به وجود آورد. همچنین اگر تایرها را کوچکتر از حد معمول خریداری کنید، لاستیکها قادر به تحمل وزن موتور و راکبان آن نبوده و خیلی زود دچار ترکیدگی میشوند. ترکیدن لاستیک موتورسیکلت بسیار خطرناک است و میتواند باعث تصادفات وحشتناک و حتی فوت راکبان شود.
دلیل اختلاف الگوی آج در لاستیک جلو و عقب موتورسیکلت
یکی دیگر از تفاوتهای موجود در لاستیکهای موتورسیکلت، تفاوت در الگوی آج آنها است. لاستیکها صرفنظر از اختلاف میان سایز و اندازه خود، از الگوی آج متفاوتی برخوردار هستند. اما دلیل این تفاوت در چیست؟ چرخهای عقب و جلوی موتورسیکلت، نیروهای متفاوتی را تجربه میکنند. چرخهای عقب با شتاب و قدرت و چرخهای جلو با فرمان و ضربه سروکار دارند. برای همین است که هر یک از آنها از الگوی آج متفاوتی برخوردار هستند. آج چرخ عقب به گونهای است که برای دفع آب ایجاد شده است و سبب کشش بیشتری در شرایط بارانی و خیس بودن سطح جاده میشود. همچنین این آجها از هیدروپلنینگ جلوگیری مینمایند. آجهای چرخ جلو نیز در دفع آب نقش دارند. از آنجایی که تایر جلوی موتور بیشترین فشار و نیرو را در هنگام ترمزگیری موتورسیکلت میگیرد، دفع آب در این شرایط بسیار مهم است. توجه داشته باشید که آجهای موتورسیکلت نباید بیش از حد ساییده شده باشند. در صورت ساییدگی آجها و از بین رفتنشان، باید لاستیک موتورسیکلت را تعویض کنید و آن را با یک لاستیک سایز مناسب با بهترین برند جایگزین نمایید.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی تفاوت میان سایز لاستیک موتورسیکلت و همچنین نحوه تشخیص اندازه آن پرداختیم. همانطور که اشاره کردیم، هر لاستیکی از اندازه خاصی برخوردار است که این اندازه به صورت چند عدد پیاپی بر روی بدنه تایر درج شده است. همچنین به تفاوت میان اندازه لاستیک جلو و عقب موتورسیکلت اشاره کردیم و به دلایل آن پی بردیم. لاستیک جلوی موتورسیکلت بلندتر و باریکتر و لاستیک عقب آن پهنتر و کوتاهتر است. دلیل آن هم این است که چرخهای عقب با شتاب و قدرت و چرخهای جلو با فرمان و ضربه سروکار دارند. از این رو باید به این موضوع در هنگام خرید لاستیک توجه شود و از به کارگیری لاستیک با اندازههای برابر برای موتورسیکلت خودداری شود.