علت ساییدگی لاستیک موتورسیکلت چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

لاستیکها از اجزای بسیار مهم و حیاتی در وسایل نقلیه هستند. برای همین در صورتی که لاستیک خودرو یا موتورسیکلت دچار ترکیدگی، ساییدگی بیش از حد و آسیبهای دیگری شود، باید خیلی زود مورد تعویض قرار بگیرد. رانندگی با لاستیکهای ساییده شده امری خطرناک بوده و احتمال لیز خوردن وسیله نقلیه در معابر خیس و لغزنده را افزایش میدهد. برای اینکه از ساییدگی لاستیکها جلوگیری شود، باید نسبت به دلایل ایجاد آن آگاه بود. در این مطلب قرار است به بررسی علت ساییدگی لاستیک موتورسیکلت بپردازیم و با چند راهکار جلوگیری از سایش تایرها آشنا شویم.
چگونه بهترین لاستیک را برای موتورسیکلت انتخاب کنیم؟
از آنجایی که لاستیکها جزو اقلام گران حساب میشوند، باید کیفیت قابل قبولی داشته باشند تا بتوانند برای مدت طولانی دوام بیاورند. تنوع لاستیکهای موجود در بازار بسیار بالا بوده و افراد میتوانند از میان مدلهای داخلی یا خارجی یک تایر با کیفیت را خریداری نمایند. بهتر است هنگام خرید لاستیک موتورسیکلت به برند تولیدکننده آن توجه داشته باشید و آن را حتما از یک برند معتبر خریداری نمایید. برندهای مطرح بازار معمولا امتحان خود را پس دادهاند و محصولات قابل قبولی به بازار عرضه کردهاند. نکاتی که باید هنگام خرید تایر موتورسیکلت به آن توجه داشته باشید، تاریخ تولید لاستیک، اندازه لاستیک، شاخص وزن و سرعت مجاز است. همچنین بر روی لاستیک اعداد و ارقامی وجود دارد که نشان از مقاومت حرارتی، چسبندگی و ساییدگی لاستیک است. ساییدگی لاستیک موتورسیکلت با عدد نمایش داده میشود. هر چقدر این عدد بالاتر باشد، یعنی مدت زمانی که طول میکشد تا لاستیک ساییده شود، بیشتر خواهد بود. برای مثال اگر بر روی یک لاستیک عدد ساییدگی 400 و لاستیک دیگر 200 باشد، یعنی لاستیک اول دو برابر لاستیک دوم دیرتر دچار سایش خواهد شد. بنابراین با توجه به این موارد میتوانید لاستیکی را خریداری کنید که طول عمر بیشتری داشته باشد و ناگزیر به تعویض زود هنگام آن نباشید.
منظور از ساییدگی یا لاستیکسایی چیست؟
همانطور که میدانید تمام لاستیکها بر روی سطح خود دارای آجهای خاصی هستند. زمانی که آجها از بین بروند و تایر صاف دیده شود، به اصطلاح لاستیک دچار ساییدگی شده است. لاستیکسایی امری طبیعی بوده و به مرور زمان برای تمام تایرها اتفاق میافتاد؛ اما همانطور که اشاره کردیم، هر لاستیک از عدد سایش خاصی برخوردار است که نشان از مدت زمان ساییدگی لاستیک است. سایش لاستیک به دلیل اصطکاک لاستیک با سطح جاده به وجود میآید و بر اثر رفت و آمد زیاد رخ میدهد. البته عوامل دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم داشت. برخی از این موارد قابل کنترل هستند و میتوان با توجه به آنها، زمان سایش لاستیک موتورسیکلت را به تعویض انداخت.
دلایل ساییدگی لاستیک موتورسیکلت
علل زیادی وجود دارد که باعث ساییده شدن لاستیک موتورسیکلت میشود. برای همین بهتر است افراد موتورسوار با این دلایل آشنایی داشته باشند تا بتوانند از ساییدگی لاستیک جلوگیری نمایند. در اینجا به مهمترین دلایل ساییدگی تایر موتورسیکلت اشاره میکنیم.
-
باد نامناسب لاستیکها از علل ساییدگی
یکی از نکات مهمی که در رانندگی و عملکرد موتورسیکلت تاثیر دارد، باد لاستیک است. باد لاستیک نه تنها بر روی نحوه رانندگی، بلکه بر روی طول عمر لاستیک نیز اثر دارد. برای همین جهت جلوگیری از فرسودگی ناهموار لاستیکها، باید آنها را در حد مناسبی باد کرد. برای اینکه به این موضوع واقف شوید، بهتر است موقع سوار شدن تنها یک بازرسی بصری داشته باشید و از میزان مناسب باد لاستیکها اطمینان حاصل کنید. زمانی که باد تایر کم شده باشد، معمولا در امتداد قسمت بیرونی یک سایش قابل توجهی به وجود میآید. این ساییدگی را میتوانید تنها از بخش جلو یا عقب مشاهده کنید و با نگاه کردن از طرفین به آن پی نخواهید برد. در این شرایط وسط لاستیک نسبت به هر دو طرف از سایش کمتری برخوردار است و ساییدگی دو طرف آن به خوبی قابل مشاهده هستند. حال اگر باد لاستیک بیش از حد باشد و شما مسافت زیادی را با این شرایط طی کرده باشد، عکس قضیه اتفاق خواهد افتاد؛ یعنی به جای طرفین لاستیک، تنها وسط آن دچار فرسودگی شده که این مورد نیز به خوبی قابل مشاهده است. بنابراین نامناسب بودن میزان باد لاستیک، یکی از علل مهم ساییدگی لاستیک به حساب میآید.
-
تراز نبودن موتورسیکلت
حتما تا به حال در مورد تراز نبودن فرمان خودرو شنیدهاید. زمانی که فرمان خودرو تراز نباشد، خودرو به سمت چپ یا راست کشیده میشود. این مسئله که بسیار خطرناک هم است، برای موتورسیکلت نیز وجود دارد. البته تشخیص عدم تراز در موتورسیکلت کمی دشوار است و نمیتوان به راحتی خودرو آن را تشخیص داد. برای همین اگر در این مورد دچار تردید و شک بودید، بهتر است آن را به یک فرد تعمیرکار بسپارید و از تراز بودن موتورسیکلت خود مطمئن شوید.
-
بالانس نبودن چرخهای موتورسیکلت
منظور از بالانس بودن این است که وزن چرخها یکسان باشد. در صورتی که به این مورد توجه نشود، هنگام موتورسواری با سرعت بالا لرزشهایی احساس خواهد شد. همچنین این موضوع به تدریج منجر به لاستیکسایی میشود.
-
عدم تعادل مناسب در تایرها
به عنوان آخرین دلیل ساییدگی لاستیک موتورسیکلت، میتوان به تعادل نامناسب تایرها اشاره کرد. لاستیکها دارای نشانگرهایی هستند که نشان از سبکترین و سنگینترین نقطه است. زمانی که قرار است لاستیک جدید بر روی موتورسیکلت سوار شود، باید این نشانها به درستی تراز شوند. این یعنی سنگینترین نقطه باید با سبکترین نقطه مطابقت داشته باشد تا تعادل مناسب در آن ایجاد شود. افرادی که لاستیک را روی رینگ قرار میدهند، برای بررسی تعادل مناسب، آن را روی دستگاهی قرار داده و لاستیک را میچرخانند. با استفاده از این دستگاه و چرخش لاستیک، میتوان به تعادل مناسب یا نامناسب تایرها پی برد.
چند راهکار برای جلوگیری از سایش ناهموار لاستیکها
حال که با علل ساییدگی لاستیک موتورسیکلت آشنا شدید، بهتر است به راهکارهایی جهت جلوگیری از سایش لاستیکها اشاره کنیم. با توجه به این موارد میتوانید از حداکثر عمر مفید تایرها بهره ببرید و از آن به خوبی استفاده نمایید.
-
لاستیکها را در حد مناسبی باد کنید
همانطور که در بخش قبلی نیز اشاره کردیم، باد نبودن درست تایرها در ساییدگی آنها نقش دارد. برای همین باید آنها را در حدی باد کرد که به اصطلاح کم باد یا پر باد نباشند. بهتر است هر چند وقت یک بار میزان باد لاستیکها را بررسی کنید و در صورت نیاز برای شارژ باد آنها اقدام نمایید. بهترین زمان برای تنظیم باد لاستیکها، در آغاز فصل جدید است؛ چرا که لاستیکها به دلیل تغییرات دمایی دچار انبساط و انقباض میشوند. توجه داشته باشید فشاری که به لاستیک جلو و عقب وارد میشود، با هم متفاوت است و این بر روی میزان باد لاستیک تاثیر میگذارد.
برای بررسی تنظیم بودن فشار و باد لاستیکها، این کار را در زمانی که لاستیکها در حالت سرد و معمول قرار دارند انجام دهید. زمانی که مسافت زیادی را با موتورسیکلت طی کرده باشید، دمای لاستیکها معمولا 35 درجه نسبت به شرایط معمول افزایش پیدا میکند. افزایش دمای لاستیک باعث میشود تا فشار باد لاستیک توسط دستگاه به خوبی نمایش داده نشود. برای همین بهتر است این کار را در زمانی انجام دهید که از توقف موتور چند دقیقه گذشته باشد و دمای تایرها به حد معمول رسیده باشد.
-
زنجیر چرخهای موتورسیکلت را بررسی کنید
یکی دیگر از کارهایی که جهت جلوگیری از ساییدگی تایرها میتوان انجام داد، بررسی منظم زنجیر موتورسیکلت است. در وهله اول توجه داشته باشید در صورتی که زنجیر دچار آسیب یا زنگزدگی شده باشد، باید مورد تعویض قرار بگیرد. مورد بعدی اینکه زنجیر چرخ باید تماما روی دندانههای محور دایرهای شکل قرار بگیرد تا به درستی حرکت کند. در صورتی که حتی یک قسمت از زنجیر از دندانهها فاصله داشته باشد، یعنی تنظیم زنجیر چرخ به خوبی صورت نگرفته است. به طور کلی اگر اکسل عقب در وضعیت نامناسبی قرار بگیرد، در حرکت موتور خصوصا در پیچها مشکل ایجاد کرده و باعث ایجاد ساییدگی لاستیکها میشود.
-
از لاستیکها به خوبی نگهداری کنید
شرایط موتورسواری بر روی ساییدگی آن نیز نقش دارد. به عنوان مثال اگر جزو افرادی باشید که دائما در حال موتورسواری با سرعت بالا باشید، قطعا زودتر با ساییدگی لاستیکها مواجه خواهید شد. یا اگر از موتور استفاده زیادی میکنید و روزانه مسافتهای زیادی را در جاده و خیابان طی میکنید، لاستیکها خیلی زود دچار سایش و فرسودگی میشوند. بنابراین بهتر است حتیالامکان از موتورسواری با سرعتهای بالا خودداری کنید و در مسیرهای صعبالعبور کمتر تردد نمایید.
جمع بندی
زمانی که آجهای تایر موتورسیکلت از بین برود، اصطلاحا لاستیک دچار ساییدگی شده است. رانندگی با لاستیکی که از آج برخوردار نباشد، خطرناک است؛ چرا که اصطکاک لازم با سطح جاده فراهم نشده و امکان لیز خوردن، خصوصا در روزهای بارانی و برفی افزایش پیدا میکند. برای همین موتورسوار باید با بررسی لاستیکها از سلامت آنها مطمئن شود و در صورت ساییدگی بیش از حد برای تعویض لاستیکها اقدام نماید. از مواردی که منجر به سایش لاستیکها میشود میتوان به باد نامناسب لاستیکها، تراز نبودن موتورسیکلت، بالانس نبودن چرخها و عدم تعادل مناسب در تایرها اشاره کرد. بهتر است همواره از میزان باد مناسب تایرها مطمئن شوید و زنجیر چرخها را به طور دورهای بررسی نمایید.