چرا انجین موتورسیکلت داغ می کند؟

افراد موتورسوار ممکن است هنگام موتورسواری با چالش‌ها و مشکلات زیادی روبرو شوند. یکی از این موارد مربوط به داغ شدن بیش از حد انجین موتورسیکلت است. زمانی که موتور یا همان انجین موتورسیکلت بیش از حد داغ شود، علت آن باید خیلی زود بررسی شود؛ چرا که داغ شدن انجین می‌تواند باعث آسیب به موتور و قطعات آن شود. به دلیل اهمیت این موضوع، قرار است در این مطلب به بررسی علت داغ شدن انجین موتورسیکلت بپردازیم و با راه‌های جلوگیری از آن آشنا شویم.

انجین موتور چیست؟

پیش از آنکه به علل افزایش دمای موتورسیکلت بپردازیم، بهتر است با انجین کمی آشنا شوید. انجین یا موتور، یکی از قطعات بسیار مهم در موتورسیکلت است. انجین موتورسیکلت‌ها در حجم سیلندر با هم تفاوت دارند که سبب برتری قدرتشان نسبت به هم می‌شود. هر موتورسیکلتی نیاز به انجین با حجم موتور خاصی دارد و باید متناسب با آن ساخته شود. انجین 100 سی‌سی، انجین 125 سی‌سی، انجین 175 سی‌سی، انجین 250 سی‌سی و انجین 500 سی‌سی از جمله حجم‌های انجین موتورسیکلت هستند.

دلایل گرمای بیش از حد موتورسیکلت چیست؟

داغ شدن بیش از حد انجین دلایل زیادی دارد. یکی از مهمترین دلایل آن، استراحت ندادن به موتورسیکلت در مسافت‌های طولانی است. زمانی که شما مسافت زیادی را با موتورسیکلت طی کنید و به آن استراحت ندهید، انجین موتور داغ خواهد کرد. دلیل آن هم این است که بیش از حد از موتور کار کشیده‌اید و به آن فشار زیادی وارد کرده‌اید. برای همین اگر قصد داشتید یک مسافت طولانی را با موتورسیکلت طی کنید، در فواصل کوتاه آن را خاموش کرده و به آن استراحت بدهید. از دیگر علل داغ شدن انجین موتورسیکلت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• کیفیت پایین اجزای خنک‌کننده موتور

قطعات سیستم خنک‌کننده موتورسیکلت باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند و عملکرد صحیحی داشته باشند. در صورتی که این اجزا کیفیت پایینی داشته و نتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند، نمی‌توانند دمای انجین موتور را کاهش دهند. سیستم خنک‌کننده موتور، انجین و سیستم اگزوز را خنک کرده و از دمای آن می‌کاهد. بهتر است در کنار این اجزا، یک مایع خنک‌کننده نیز در موتور استفاده کنید تا باعث بهبود عملکرد موتور و افزایش کارایی موتور در مسافت‌های طولانی شود. رایج‌ترین خنک‌کننده‌های موتور ترکیبی از اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول هستند. افرادی که از موتورسیکلت به طور روزمره استفاده می‌کنند، بهتر است هر 1-2 سال مایع خنک‌کننده موتور را تعویض نمایند. مایع خنک کننده باید دارای ویژگی‌هایی چون نقطه انجماد پایین، غیر خورنده و قابل تجزیه زیستی باشد.

• ترکیب نادرست سوخت و هوا در کاربراتور

کاربراتور در موتورسیکلت‌های کاربراتوری وظیفه دارد سوخت و هوا را ترکیب کرده و جهت احتراق به موتور برساند. در صورتی که تنظیمات مخلوط در کاربراتور درست نباشد، ممکن است با یک مخلوط بدون هوا و سوخت کم یا یک مخلوط غنی از سوخت و هوا برخوردار شوید. زمانی که مخلوط سوخت و هوا ضعیف باشد، سوخت کافی برای جذب گرما وجود نخواهد داشت. بهترین ترکیب باید به گونه‌ای باشد که از سوخت بیشتری نسبت به هوا برخوردار باشد. برای همین هنگام افزایش بیش از حد دمای موتور، بهتر است در ابتدا کاربراتور آن را بررسی کنید و در صورتی که نیاز به تنظیم داشت این کار را انجام دهید.

• استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت

روغن موتوری که برای موتورسیکلت استفاده می‌کنید، باید از کیفیت مناسب برخوردار باشد. در صورت استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت و غیر استاندارد، مشکلاتی برای موتورسیکلت ایجاد خواهد شد. این آسیب و مشکلات می‌تواند شامل افزایش ارتعاشات و تغییر شدید دنده‌ها به صفحات کلاچ سوخته باشد. برای همین هر زمانی که قصد تعویض روغن موتور را دارید، حتما به برند و کیفیت آن توجه داشته باشید؛ به خصوص زمانی که قصد دارید مسافت زیادی را با موتورسیکلت طی کنید.

• پایین بودن سطح روغن موتور

در کنار توجه به کیفیت روغن موتور، باید به مقدار آن نیز توجه داشت. پایین بودن سطح روغن در موتورسیکلت مشکل‌ساز است و می‌تواند باعث آسیب به اجزا و قطعات داخلی شود. برای همین هر زمانی که متوجه شدید سطح روغن موتور کاهش پیدا کرده است، روغن موتور مناسبی را درون محفظه مخصوص بریزید و آن را پر کنید. روغن موتور به عنوان یک مایع خنک‌کننده عمل کرده و سبب جلوگیری از افزایش دمای موتورسیکلت و داغ شدن آن می‌شود.

• نشتی در رادیاتور موتورسیکلت

یکی دیگر از دلایل داغ شدن انجین موتورسیکلت، مربوط به نشتی رادیاتور است. رادیاتور قطعه‌ای است که گرما را از مایع خنک‌کننده موتور خارج کرده و آن را خنک می‌کند. این مکانیزم به این صورت است که سیلندر موتور در مایع فرو رفته و گرمای تولید شده توسط مایع خنک‌کننده به داخل رادیاتور جریان پیدا می‌کند. رادیاتور این گرما را از بین برده و سبب خنک شدن مایع می‌شود. حالا اگر رادیاتور دچار نشتی باشد، چه مشکلی رخ خواهد داد؟ در صورت نشتی در رادیاتور، سطح خنک‌کننده به طور خودکار کاهش پیدا می‌کند و مایع از دست می‌رود. خروج مایع خنک‌کننده، امری پر هزینه است و باعث صرف هزینه بیشتر برای خرید آن خواهد شد. به علاوه اینکه سطح پایین مایع خنک‌کننده باعث می‌شود حرارت کمتری از انجین گرفته شود که همین امر سبب افزایش دما و داغی موتور خواهد شد. بنابراین در زمانی که موتورسیکلت بیش از حد داغ شد، به سالم بودن و عدم نشتی رادیاتور آن توجه داشته باشید.

• خراب بودن فن رادیاتور

به جز نشتی در رادیاتور، خراب بودن فن آن نیز می‌تواند در داغ شدن موتور تاثیر داشته باشد. فن رادیاتور قطعه‌ای است که در فرایند خنک کردن مایع نقش دارد. به این صورت که فن رادیاتور باعث جریان هوا درون مایع خنک‌کننده شده و گرمای آن را کاهش می‌دهد. برای همین اگر فن رادیاتور آسیب دیده و خراب باشد، این عمل به درستی انجام نشده و از دمای مایع خنک‌کننده کاسته نخواهد شد.

• آسیب‌دیدگی ترموستات رادیاتور

ترموستات قطعه‌ای در رادیاتور است که وظیفه کنترل فن را برعهده دارد. زمانی که دمای موتورسیکلت بیش از حد افزایش پیدا کند، سنسورها به ترموستات هشدار می‌دهند که فن رادیاتور را روشن کند. برای همین روشن و خاموش شدن فن رادیاتور به ترموستات مربوط است. حال اگر ترموستات خراب شود، این عمل قادر به انجام نبوده و فن رادیاتور کار نخواهد کرد. در نتیجه با کار نکردن فن رادیاتور، مایع خنک‌کننده خنک نشده و دمای انجین افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین یکی از علل داغی انجین موتور، خرابی ترموستات است.

• وارد شدن فشار بیش از حد به موتور

همانطور که در ابتدا گفته شد، یکی از علل گرمای بیش از حد موتور مربوط به کار کردن بیش از حد آن است. در کنار این مورد، عوامل دیگری وجود دارد که سبب افزایش فشار بر روی موتور و در نهایت داغ شدن آن می‌شود. این موارد عبارتند از: اشکال در ترمزگیری، بلبرینگ فرسوده و اضافه بار بیش از حد. برای همین سعی کنید هنگام موتورسواری به این موارد توجه داشته باشید و فشار زیادی را بر موتورسیکلت اعمال نکنید.

علائم نشان‌دهنده داغی بیش از حد انجین موتورسیکلت

حال که با علل داغی انجین موتورسیکلت آشنا شدید، بهتر است از علائم نشان‌دهنده افزایش دمای موتورسیکلت نیز مطلع باشید. در وهله اول باید به فلش سنجش دمای موتور توجه کنید. در صورتی که درجه فلش افزایش پیدا کند، یعنی دمای موتور زیاد شده و بهتر است موتورسیکلت متوقف شود. از علائم داغی دیگر موتورسیکلت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش قدرت موتورسیکلت به دلیل داغ شدن انجین

زمانی که انجین بیش از حد داغ شود، قدرت موتور کاهش پیدا خواهد کرد. کاهش قدرت موتور هنگام موتورسواری به خوبی مشخص است و شخص موتورسوار می‌تواند خیلی سریع این موضوع را متوجه شود. برای همین اگر با این مشکل هنگام موتورسواری مواجه شدید، احتمالا دمای انجین موتور افزایش زیادی پیدا کرده است.

• احساس بوی روغن سوخته

یکی دیگر از علائم داغی انجین، احساس بوی سوختگی روغن است. روغن موتورسیکلت در شرایط عادی دچار سوختگی یا ریزش نمی‌شود. برای همین اگر با این علامت روبرو شدید، احتمالا گرمای بیش از حد انجین باعث سوختگی روغن موتور شده است.

• خروج صداهای زیاد از رادیاتور

خروج صداهای زیاد از رادیاتور نشانگر مشکلاتی در آن است. این صداها نشانگر این هستند که موتور به دلایلی نمی‌تواند خنک شود. برای همین اگر با خروج صدا از رادیاتور موتور مواجه شدید، بهتر است موتور را متوقف کنید.

عواقب افزایش دمای بیش از حد انجین

اگر موتورسیکلت بیش از حد داغ شود، عواقب زیادی را در پی خواهد داشت. داغ شدن بیش از حد انجین سبب مشکلات و آسیب‌های جدی چون فرسودگی سوپاپ، ذوب پیستون و تغییر هندسه سرسیلندر خواهد شد.

جمع بندی

داغ شدن انجین موتورسیکلت یکی از مواردی است که ممکن است هر شخص موتورسواری آن را تجربه کند. زمانی که انجین بیش از حد داغ شود، علت آن باید خیلی زود بررسی شود؛ چرا که در غیر این صورت آسیب‌های زیادی به قطعات موتور نظیر سوپاپ و پیستون وارد خواهد شد. از مهمترین دلایل گرمای بیش از حد موتور میتوان به طی کردن مسافت زیاد با موتورسیکلت، وارد شدن فشار زیاد به موتور، کیفیت پایین اجزای خنک‌کننده، تنظیم نبودن کاربراتور، کیفیت پایین روغن موتور یا کاهش سطح آن، اشکال در رادیاتور و … اشاره کرد.