راه‌های جلوگیری از پاره شدن زنجیر موتورسیکلت 

زنجیر موتورسیکلت یکی از اجزای مهم آن بوده که در انتقال نیرو به چرخ عقب نقش دارد. از آنجایی که این قطعه بسیار حائز اهمیت است، باید در نگهداری از آن کوشا بوده و همواره به صورت دوره‌ای آن را چک و بررسی کرد. با این حال ممکن است گاهی مشکلاتی برای زنجیر ایجاد شده و زنجیر دچار پارگی شود. علل زیادی وجود دارد که سبب پارگی زنجیر موتورسیکلت می‌شود. در این مطلب به بررسی این موارد می‌پردازیم و به راه‌های جلوگیری از پاره شدن زنجیر موتورسیکلت  اشاره می‌نماییم.

زنجیر موتورسیکلت چیست؟

زنجیر موتورسیکلت وظیفه انتقال نیرو به چرخ‌های عقب را بر عهده دارد. این قطعه بین دو چرخ دنده گیربکس و چرخ عقب قرار دارد و زمانی که چرخ دنده‌ها شروع به حرکت می‌کنند، زنجیر نیز می‌چرخد. زنجیر موتور سیکلت، نیرو وارده را از انجین دریافت کرده و به بخش عقب هدایت می‌کند. برای همین است که اگر این قطعه دچار آسیب یا مشکلاتی نظیر زنگ‌زدگی و فرسودگی شود، در عملکرد آن اخلال ایجاد خواهد شد. افراد موتورسوار باید همواره زنجیر را بررسی کرده و در صورت نیاز سرویس‌دهی نمایند. شل یا سفتی زنجیر سبب ایجاد صدای گوش‌خراشی شده که با سرویس‌دهی به موقع برطرف می‌شود. همچنین اگر زنجیر از کثیفی زیاد برخوردار بوده یا خشک شده باشد، با سرویس‌دهی مشکل آن برطرف خواهد شد. بنابراین از سلامت زنجیر موتورسیکلت خود غافل نشوید و به آن توجه داشته باشید.

مشکلات رایج برای زنجیر موتورسیکلت

زمانی که از موتورسیکلت استفاده زیادی نمایید، به تدریج اجزایی از آن دچار فرسودگی می‌شود. زنجیر هم یکی از اجزایی است که پس از مدتی دچار فرسودگی شده و نیاز به تعویض یا تعمیر پیدا می‌کند. بسته به کیفیت زنجیر و شرایط استفاده از موتورسیکلت، طول عمر آن متفاوت خواهد بود. برای مثال اگر شخص موتورسوار دائما در مسیرهای خاکی با ناهمواری زیاد موتورسواری نماید، از طول عمر زنجیر موتورسیکلت کاسته خواهد شد. چرا که فرسایش صورت گرفته در جاده‌های خاکی، بیشتر از مسیرهای آسفالت شده و هموار است. فرسایش سبب دو مشکل اساسی برای زنجیر موتورسیکلت می‌شود. یکی از آنها پارگی زنجیر موتورسیکلت و دیگری شل شدن آن است. به طور کلی مشکلاتی که اغلب برای زنجیر موتورسیکلت رخ می‌دهد، عبارتند از: پاره شدن زنجیر موتورسیکلت، شل یا سفت شدن بیش از حد آن و ترک خوردن یا خرابی ارینگ‌های زنجیر.

اتفاقاتی که در حین پاره شدن زنجیر موتورسیکلت رخ می‌دهد

زمانی که زنجیر موتورسیکلت پاره می‌شود، چندین سناریو ممکن است رخ دهد. در زمان پارگی زنجیر، نیروی وارد شده به چرخ عقب از دست می‌رود؛ چرا که این نیرو از طریق زنجیر منتقل می‌شده است. در این شرایط با اینکه موتورسیکلت روشن است، اما قادر به حرکت نمی‌باشد و به تدریج از سرعت آن کاسته می‌شود. همچنین با پارگی زنجیر، صدای تق‌تق و تکان‎‌های خفیفی را احساس خواهید کرد. حال با پاره شدن زنجیر، ممکن است با صحنه پرتاب شدن زنجیر به سمت عقب مواجه شوید. پرت شدن زنجیر پاره موتورسیکلت، می‌تواند برای افرادی که در پشت موتورسیکلت هستند خطرناک باشد. برای مثال ممکن است زنجیر به شیشه جلو اتومبیل عقب و یا حتی یک عابر در حال گذر برخورد نماید. علاوه بر این ممکن است زنجیر به جای پرتاب شدن به سمت عقب، دور چرخ عقب پیچیده شده و یا خودش را دور چرخ دنده عقب ببندد. این مشکل از سناریو اول خطرناک‌تر است؛ چرا که پیچیده شدن زنجیر به دور چرخ، سبب توقف یکباره موتور شده و ممکن است برای موتورسوار و راکبان آن خطر زیادی ایجاد نماید. و آخرین سناریو این است که اگر زنجیر موتورسیکلت پاره شود، احتمال برخورد آن با پای موتورسوار زیاد خواهد بود. برای همین است که گفته می‌شود افراد هنگام موتورسواری از شلوارهای بلند استفاده نمایند.

هنگام پاره شدن زنجیر موتورسیکلت چه کاری انجام دهیم؟

واکنش افراد هنگام پارگی زنجیر، بستگی به سرعت حرکت و شرایط زنجیر دارد. زمانی که زنجیر موتورسیکلت دچار پارگی می‌شود، از سرعت آن کاسته می‌شود. در این شرایط باید موتورسیکلت را به گوشه‌ای هدایت کرده و موتور را بررسی کرد. توقف موتورسیکلت در زمان پارگی زنجیر موتورسیکلت، بسیار مهم است؛ چرا که ادامه موتورسواری در این شرایط خطرناک بوده و می‌تواند باعث خطرات زیادی شود. بنابراین موتورسوار باید در اسرع وقت سرعت خود را به صفر نزدیک کرده و موتور را متوقف نماید.

علل پاره شدن زنجیر موتورسیکلت

دلایل زیادی وجود دارد که سبب پارگی زنجیر موتورسیکلت می‌شود. در این میان، اصلی‌ترین دلیل پاره شدن زنجیر موتورسیکلت عدم نگهداری صحیح از آن است. زمانی که زنجیر پاره می‌شود، نشان از این است که فرد موتورسوار مدت زیادی آن را سرویس نکرده است؛ زیرا پاره شدن زنجیر امری زمان‌بر بوده و به یک باره اتفاق نمی‌افتد. برای همین اگر زنجیر را به خوبی بررسی نکرده و از آن مراقبت ننمایید، احتمالا پس از مدتی با پارگی آن مواجه خواهید شد. البته در این بین علل دیگری نیز وجود دارد که سبب پارگی زنجیر موتورسیکلت می‌شود. برای مثال اگر شرکت تولید کننده زنجیر، کیفیت را مدنظر قرار نداده و یا فرد مکانیک آن را به درستی تنظیم نکرده باشد، ممکن است سبب پارگی زودرس زنجیر شود.

زمانی که از زنجیر موتورسیکلت به خوبی نگهداری نکنید، زنجیر دچار زنگ‌زدگی خواهد شد. زنگ‌زدگی اگر در سطح کمی باشد، مشکل جدی ایجاد نمی‌نماید و مقدار کم آن طبیعی است. اما اگر مقدار آن بیش از اندازه طبیعی شود، خطرساز بوده و سبب شکستگی تدریجی زنجیر می‌شود. علاوه بر این اگر زنجیر بیش از حد شل باشد، می‌تواند با چرخ دنده‌ها از تراز خارج شده و باعث ایجاد گیر شود. اگر هم زنجیر بیش از حد سفت شده باشد، سبب مشکل در پیوندهای زنجیر شده و باعث فشار بر زنجیر و پاره شدن آن می‌شود. بنابراین در صورتی که زنجیر موتورسیکلت را به صورت دوره‌ای بررسی نمایید، از زنگ‌زدگی، شل بودن و یا سفتی آن جلوگیری شده و مانع از پارگی آن خواهید شد.

راه‌های افزایش طول عمر زنجیر موتورسیکلت

• تمیز کردن زنجیر موتورسیکلت

یکی از مهمترین کارهایی که برای افزایش طول عمر زنجیر موتورسیکلت می‌توانید انجام دهید، تمیزکاری مداوم و صحیح آن است. با تمیز شدن زنجیر، طول عمر مفید آن بیشتر شده و بازدهی موتورسیکلت نیز بالاتر خواهد رفت. برای این کار باید روغن و مواد شوینده‌ مناسبی در اختیار داشت. در ابتدا باید بخش‌هایی از زنجیر که روغن زیادی رویشان جمع شده است را با یک دستمال به خوبی پاک کرد. پس از آن با مواد شوینده مناسب زنجیر را تمیز کرده و سپس با روغن تازه آن را جلا داد. خوبی این کار این است که در حین تمیز کردن زنجیرها اگر با مشکلاتی چون فرسایش یا خرابی زنجیر مواجه شوید، می‌توانید از آن مطمئن شده و خیلی سریع‌تر برای رفع آن اقدام نمایید. بهتر است در حین تمیزکاری، ارینگ‌های زنجیر را نیز بررسی کرده و در صورتی که یکی از آنها از جای خود خارج شده بود، زنجیر را تعمیر نمایید.

• روغن کاری مناسب زنجیر موتورسیکلت

یکی دیگر از کارهایی که سبب افزایش بازدهی و طول عمر زنجیر می‌شود، روغن کاری مناسب است. روغن کاری زنجیر باید پس از طی هر 500 الی 1200 کیلومتر صورت بگیرد. این کار را می‌توانید پس از 10 روز استفاده از موتورسیکلت نیز انجام دهید و زنجیر را به خوبی روغن کاری نمایید. زمانی که از اسپری ماده حلال استفاده نمایید، جذب به خوبی صورت گرفته و مواد روان کننده جذب می‌شود.

چند نکته برای روغن کاری زنجیر موتورسیکلت

از آنجایی که روغن‌کاری سبب کارکرد بهتر زنجیر موتورسیکلت می‌شود، بهتر است این کار را همواره در نظر داشته باشید و با توجه به نکات زیر آن را انجام دهید.

• برای روغن کاری زنجیر، موتورسیکلت را روی جک اصلی قرار دهید. زمانی که زنجیر را روغن کاری کردید، چرخ عقب را بچرخانید تا روغن به همه قسمت‌های زنجیر برسد.
• در صورتی که از اسپری روغن برای این کار استفاده می‌کنید، این کار را برای تمام بخش‌های زنجیر انجام دهید. به این صورت که یک بار بیرون زنجیر، یک بار داخل زنجیر و بار دیگر همه بخش‌های زنجیر را با اسپری روغن کاری نمایید.
• برای روغن کاری بهتر است از گریس و روغنی استفاده کنید که حاوی مواد شیمیایی نامناسب و ویسکوزیته نباشد.

آیا همه موتورسیکلت‌ها دارای زنجیر هستند؟

در پاسخ باید بگوییم که خیر، همه موتورسیکلت‌ها زنجیر ندارند. برخی از موتورها به جای انتقال قدرت از طریق زنجیر موتورسیکلت، از تسمه یا درایو محور استفاده می‌کنند. برای همین اگر از موتورسیکلت‌های این چنینی برخوردار هستید، نیازی به نگهداری و سرویس دوره‌ای زنجیر موتورسیکلت نخواهید داشت.

جمع بندی

پاره شدن زنجیر موتورسیکلت یکی از معضلاتی است که ممکن است برای هر موتورسواری رخ دهد. زمانی که زنجیر موتور دچار پارگی می‌شود، موتورسیکلت دیگر قادر به حرکت نبوده و از ادامه حرکت بازمی‌ایستد. علل زیادی وجود دارد که سبب پاره شدن زنجیر موتورسیکلت می‌شود. مهمترین دلیل پارگی زنجیر موتورسیکلت، عدم نگهداری صحیح از آن است. در صورتی که زنجیر را بررسی نکرده و از زنگ‌زدگی، شل یا سفت بودن آن مطمئن نشوید، احتمالا خیلی زود با پارگی آن مواجه خواهید شد. تمیز بودن زنجیر موتورسیکلت و روغن کاری صحیح آن باعث می‌شود تا زنجیر از کارکرد صحیحی برخوردار باشد و طول عمر بیشتری پیدا نماید. بنابراین اگر از موتورسیکلت برخوردار هستید و ایمنی خود و دیگران برایتان مهم است، همواره به سالم بودن زنجیر موتورسیکلت توجه داشته باشید.